Siergrassen voor de tuin: de beste soorten
Ze wuiven, dansen en sommige vangen zelfs het licht op met hun bloemen: grassen in de tuin zijn absoluut veelzijdig. Wij stellen de mooiste aan je voor.
24.07.2023
Overzicht: Grassen voor de tuin
- Siergrassen voor de tuin zijn meerjarig en meestal voldoende winterhard
- Ook bamboe en gazongras behoren tot de siergrassen
- Grassen brengen beweging en structuur in de tuin
- Als enkele plant, bescherming tegen inkijk, bodembedekkers: grassen in de tuin zijn geschikt voor veelzijdige vormgeving
Deze grassen zijn bijzonder winterhard:
- tuinbamboe (bijv. fargesia murielae)
- fluitgras (molinia arundinacea, Windspiel, Karl Foerster)
- struisriet (calamagrostis x acutiflora's Karl Foerster en Waldenbuch)
- zebragras (miscanthus sinensis zebrinus)
- festuca (festuca gautieri)
- vingergras (panicum virgatum)
- pennisetum (pennisetum alopecuroides' Hameln)
- zegge (bijv. carex montana, carex morrowii, variegata)
Groenblijvende grassen zijn onder meer:
- tuinbamboe (bijv. fargesia murielae)
- festuca (festuca mairei)
- blauwe festuca (festuca cinerea/glauca)
- festuca-wuifgras (festuca gautieri, Pic Carlit)
- zegge (bijv. carex pendula, carex morrowii)
- veldbies (luzula nivea)
De volgende grassen zijn winterhard en groenblijvend:
- tuinbamboe (bijv. fargesia murielae)
- blauwe festuca (festuca cinerea/glauca)
- festuca-wuifgras (festuca gautieri, Pic Carlit)
- zegge (bijv. carex pendula)
- veldbies (luzula nivea)
Voor plantenbakken zijn onder andere deze grassen geschikt:
- pampagras (cortaderia selloana)
- pennisetum
- verengras (stipa)
- vingergras (panicum virgatum)
- Japans bloedgras (imperata cylindrica, Red Baron)
- moskitogras (bouteloua gracilis)
- diamantgras (calamagrostis brachytricha)
- gulden zegge (carex morrowii, aureovariegata)
- blauwe festuca (festuca cinerea/glauca)
Deze grassen zijn geschikt voor schaduw:
- zegge (carex)
- grote veldbies (luzula sylvatica)
- struisriet (calamagrostis)
De volgende grassen bieden bescherming tegen inkijk:
- pampagras (cortaderia selloana)
- prachtriet (miscanthus sinensis en giganteus)
- bamboe (fargesia)
- pijlriet (arundo donax)
- struisriet (calamagrostis x acutiflora, Karl Foerster)
- hoog fluitgras (molinia arundinacea)
- reuzen-vedergras (stipa gigantea)
- vingergras (panicum virgatum)
Wat zijn grassen eigenlijk?
Botanisch behoren de meeste siergrassen in de tuin tot de familie van echte grassen of zoetgras (poaceae). Door kweken zijn hieruit al onze graansoorten ontstaan. Ook bamboe, dat er helemaal niet uitziet als een 'echt' gras, hoort daar bij, net als gazongras.
Ook al is het niet helemaal correct vanuit botanisch oogpunt, maar we tellen grasachtigen tot de siergrassen in de tuin: zuurgrassen (cyperaceae) zoals zegge (carex) of bloembiezen zoals veldbies (luzula).
Siergrassen in de tuin: bescherming tegen inkijk en elementen voor de vormgeving
Als hoogstaand gewas op zich, achtergrond voor bloeiende vaste planten of compacte bodembedekkers onder bomen: grassen zijn in de tuin veelzijdige vormgevingselementen. Een bescherming tegen inkijk van gras is een natuurlijke en minder massieve afscheiding dan schuttingen of houten hekken.
De 10 beste grassen voor de tuin
Van bodembedekkers tot wel drie meter hoog gewas op zich: we hebben de populairste grassoorten en hun eigenschappen voor je bij elkaar gezet en geven tips over beproefde soorten voor de tuin.
De grote bloemenaren van het gras als plant op zich zien er in de nazomer spectaculair uit. Pampagras komt uit het gelijknamige graslandschap in Zuid-Amerika, de pampa. Onze vochtig-koude Europese winters kunnen de vochtgevoelige grassen in de tuin het beste aan als de pluimen bij elkaar gebonden zijn.
| Groei | strakke, rechtopstaande bloemstelen, overhangend pluimen |
| Bloemen | alleen bij vrouwelijke planten, zilverwit, decoratief ook in de winter |
| Hoogte/breedte | tot 250 cm/tot 120 cm |
| Locatie | heel zonnig, beschermd tegen wind, doorlatende aarde |
| Toepassing | als enkele plant, bescherming tegen inkijk, cultuur in bakken |
| Kenmerken | gevoelig voor vocht, groenblijvend, bescherming tegen vorst noodzakelijk |
| Soorten | 'Sunningdale Silver', 'Pumila', 'Citaro' |
Van de 20 soorten prachtriet is miscanthus sinensis de bekendste. Hier hoort ook het populaire tweekleurige zebragras 'zebrinus' bij. Het uit Oost-Azië afkomstige, overvloedige siergras heeft ruimte nodig en is ook goed bestand tegen de winter.
| Groei | rechtop, met dicht op elkaar staande bloemen, dichte pluimen |
| Bloemen | vanaf augustus, donzig, zilverwit tot rood |
| Hoogte/breedte | tot 350 cm/tot 150 cm |
| Locatie | heel zonnig, geschikt voor tal van ondergronden |
| Toepassing | Als enkele plant, bescherming tegen inkijk, langs water, in bakken |
| Kenmerken | zomergroen, winterhard tot -22 °C, mooie herfstkleuren |
| Soorten | 'Gracillimus', 'Malepartus' (roodbloeiend), 'Kleine fontein', 'Zebrinus' |
Deze siergrassoort heeft door zijn veerachtige bloemen een bijzonder decoratief en licht effect. De lange bladeren krijgen in het najaar een fraaie kleur, van goudgeel tot bruin. Let op: Sommige soorten in de tuinmarkt zijn slechts éénjarig oud, zoals de rode pennisetum 'Summer Samba'.
| Groei | Losjes overhangende bloemtrossen, bolvormige pluimen |
| Bloemen | Flessenborstelachtige bloesems, crèmewit tot violet |
| Hoogte/breedte | 30-150 cm/30-150 cm |
| Locatie | heel zonnig, gelijkmatig vochtige ondergrond |
| Toepassing | Als enkele plant, kleine groep, rotshellingen, in bakken |
| Kenmerken | zomergroen, winterhard |
| Soorten | 'Hamelen' (vroeg bloeiend), 'Herbstzauber' (bakken, bloeit betrouwbaar), 'Cassian' (rode herfstbladeren) |
Heel subtiel, zacht gras dat al bij de kleinste windstoot in beweging komt en bijzonder mooi oogt wanneer het in grotere groepen wordt geplant. De zilverkleurige bloemtrossen zorgen vooral in het avondlicht voor een glanzende weerspiegeling van het licht.
| Groei | rechtop tot in bogen hangend, dichte, ronde pluimen |
| Bloemen | vanaf juli, losse trossen, wit tot zilverachtig en geelachtig |
| Hoogte/breedte | 25-180 cm/40-60 cm |
| Locatie | heel zonnig, droge, arme bodems |
| Toepassing | hellingen, voor donkere heggen, als enkele plant, grotere groep, in bakken |
| Kenmerken | zomergroen, bescherming tegen vorst aanbevolen |
| Soorten | Stipa tenuissima 'Ponytails' (fijne aren), stipa gigantea (tot 180 cm), stipa pennata (donsachtig) |
Een duurzame en onderhoudsvriendelijke siergrassoort uit de prairies in het zuiden van Noord-Amerika en Mexico. De groene, grijsgroene tot blauwachtige bladeren verkleuren in spectaculaire herfstkleuren van geel, koperrood tot rood. De hoog groeiende soorten 'Cloud Nine' of 'Strictum' zijn vanwege hun dichte groei ook geschikt als bescherming tegen inkijk.
| Groei | vaasvormig rechtop, compacte pluimen |
| Bloemen | vanaf juli, bijzonder fijne trossen, bruinachtig-geel |
| Hoogte/breedte | 60-180 cm/50-100 cm |
| Locatie | zonnig, geschikt voor diverse ondergronden |
| Toepassing | als enkele plant, perk, in bakken |
| Kenmerken | zomergroen, winterhard, ook bestand tegen de winter |
| Soorten | 'Northwind', 'Shenandoah', 'Reebruin', 'Heavy Metal', 'Cloud Nine', 'Strictum' |
Een van de opvallendste grassen voor in de tuin: op een zonnige locatie verkleuren de blaadjes van de 'rode baron' in de zomer steeds meer tot een vurig rood.
| Groei | rechtop, in pluimen, vormt korte uitlopers |
| Bloemen | geen bloei |
| Hoogte/breedte | 30–40 cm/30–40 cm |
| Locatie | zonnig tot halfschaduw, zanderige bodem |
| Toepassing | groep, rijen, in bakken |
| Kenmerken | winterhard tot 12,3 °C (bescherming tegen vorst noodzakelijk) |
Het siergras, ook wel duinriet genoemd, brengt met zijn kaarsrechte groei een rechte structuur in perken met vaste planten. Met zijn compacte, vroeg uitlopende bloemstengels is het bij uitstek geschikt als bescherming tegen inkijk. Als het onderhoudsarme siergras in de volle zon mag groeien, ontwikkelt het krachtige, elastische halmen die ook in de winter onverstoorbaar overeind blijven.
| Groei | compacte, rechtopstaande bloemstelen, zuilvormig |
| Bloemen | vanaf juni, smalle bloemtrossen, geel, rood |
| Hoogte/breedte | 100-180 cm/100-120 cm |
| Locatie | zonnig tot halfschaduw |
| Toepassing | als enkele plant, groep, bescherming tegen inkijk, in bakken |
| Kenmerken | zomergroen, winterhard |
Zijn dichte, korte groei lijkt op de vacht van een beer. Het langzaamgroeiende siergras verspreidt zich door de ondergrondse uitlopers en groeit mettertijd uit tot een tapijt dat op een dichte vacht lijkt. Festuca-wuifgras is ook geschikt voor een groen dak.
| Groei | dicht, kogelvormig, in de vorm van een kussen, bloemstengels steken boven het kussen uit |
| Bloemen | vanaf juli, in trossen, geelgroen |
| Hoogte/breedte | 10-30 cm/30-40 cm |
| Locatie | zonnig tot halfschaduw, voedingsarme zand-, steen- en kalkgrond |
| Toepassing | bodembedekker, als enkele plant, randbeplanting, heidetuin, in bakken |
| Kenmerken | wintergroen, winterhard tot -29 °C |
| Soorten | Festuca gautieri, 'Pic Carlit' |
Oorspronkelijk in Zuid-Frankrijk gevestigd, toont de blauwe festuca het mooiste blauw op een zeer warme en zonnige locatie. Bij te veel vocht, vooral in de winter, verliest het lage siergras zijn compacte groei.
| Groei | blauwgroene, halfronde pluimen, vormt kussens |
| Bloemen | vanaf juni, in trossen, groen, geel, bruin |
| Hoogte/breedte | 15-30 cm/20-30 cm |
| Locatie | zonnig, kiezelig tot zandig, droog |
| Toepassing | bodembedekker, omrandingen, steppetuin, in bakken |
| Kenmerken | groenblijvend, winterhard tot -17 °C |
| Soorten | 'Elijah Blue', 'Zilverreiger' |
De verschillende soorten molinia arundinacea zijn prachtige, op zich staande grasplanten, waarvan de sierlijke groei doet denken aan fonteinen. In de herfst verkleuren bladeren en bloemenaren naar een spectaculair goudgeel.
| Groei | compacte bladpluimen, strak rechtopstaande bloemstengels |
| Bloemen | staan vanaf juli hoog boven de bladeren, geelachtig-bruin |
| Hoogte/breedte | 50-250 cm/100-120 cm |
| Locatie | zonnig tot halfschaduw |
| Toepassing | als enkele plant, perk met vaste planten, bescherming tegen inkijk, in bakken |
| Kenmerken | zomergroen, winterhard tot -28,8 °C, decoratief ook in de winter |
| Soorten | reuzenfluitgras 'Karl Foerster', hoog fluitgras 'Windspiel' en 'Fontein' |
Siergrassen voor de tuin: winterhard, groenblijvend, schaduw
Niet alle grassen voor de tuin hebben een zonnige plaats nodig en sommige tuinen of balkons hebben slechts plaats voor enkele grassen in bakken. De eisen die aan grassen in de tuin worden gesteld, kunnen sterk variëren. Doe inspiratie op in onze artikels voor de vormgeving van je tuin.
- tuinbamboe (bijv. fargesia murielae)
- fluitgras (molinia arundinacea 'Windspiel', 'Karl Foerster')
- struisriet (calamagrostis x acutiflora, 'Karl Foerster' en 'Waldenbuch')
- zebragras (Miscanthus sinensis 'Zebrinus')
- festuca (festuca gautieri)
- vingergras (panicum virgatum)
- pennisetum (pennisetum alopecuroides 'Hamelen')
- zegge (bijv. carex montana, carex morrowii, 'Variegata')
- tuinbamboe (bijv. fargesia murielae)
- festuca (festuca mairei)
- blauwe festuca (festuca cinerea/glauca)
- festuca-wuifgras (festuca gautieri, 'Pic Carlit')
- zegge (bijv. carex pendula, carex morrowii)
- veldbies (luzula nivea)
- zegge (carex)
- grote veldbies (luzula sylvatica)
- struisriet (calamagrostis)
Siergras snoeien, planten, voorbereiden op de winter
Grassen voor de tuin hebben doorgaans weinig onderhoud nodig. Een belangrijke maatregel voor een krachtige nieuwe groei is echter het jaarlijks terugsnoeien van je siergrassen in het voorjaar.
Siergras snoeien: Het juiste gereedschap
Als je ook in het voorjaar in plaats van in de herfst je grassen plant, groeien ze tot de winter betrouwbaarder aan. Grassen overwinteren in de tuin het veiligst als hun verwarmende pluimen tijdens de winter mogen blijven staan. De meeste siergrassen zijn winterhard genoeg voor onze breedtegraad, sommige hebben wat bescherming nodig door ze te bedekken of bij elkaar te binden.
