Kruidenspiraal maken en beplanten
Als je een kruidenspiraal bouwt, fleurt je tuin op en kan je verse kruiden oogsten – ga onmiddelijk aan de slag!
12.09.2024
Overzicht: kruidenspiraal bouwen
- Doel: kruiden met verschillende eisen aan de locatie in één ruimte brengen
- Kruidenspiraal bouwen, voor de oogst van keuken- en geneeskrachtige kruiden en om je tuin fraaier te maken
- Zonnige locatie en oriëntatie van de kruidenspiraal geopend naar het zuiden zinvol
- Kruidenspiraal van houten paaltjes bouwen en rekening houden met een plantplan met vier zones
Tuinaarde, zand en humus zijn geschikt voor een kruidenspiraal. Naar boven toe zou de kruidenspiraal met meer zand gevuld moeten worden, aan de onderste buitenranden daarentegen eerder met humus.
Hoeveel stenen je nodig hebt voor een kruidenspiraal, hangt natuurlijk af van de grootte. Met een oppervlakte van drie vierkante meter heb je bijvoorbeeld 3,5 ton natuursteen nodig om een kruidenspiraal van stenen te maken.
Een zonnige plek in de tuin is de beste plek voor een kruidenspiraal, omdat die genoeg licht en warmte biedt.
Bijna alle kruiden zijn geschikt voor een kruidenspiraal, omdat aan verschillende locatievoorwaarden voldaan wordt. Op het zonovergoten hoogste punt van de spiraal gedijen vooral mediterrane kruiden zoals tijm, salie, oregano en rozemarijn. In het droge middengedeelte voelen kruiden met gematigde eisen zich goed, bijvoorbeeld bieslook en koriander. Daarna komt er een vochtigere zone met kruiden zoals peterselie, bieslook en kervel. De natte buitenrand van de spiraal kan bijvoorbeeld worden beplant met waterkers en watermunt.
Om een zelfgebouwde kruidenspiraal van voldoende water te voorzien, is een vijver in de buurt zinvol. Deze zorgt voor een vochtig klimaat waarin waterminnende kruiden zoals witte waterkers goed gedijen.
Wat is een kruidenspiraal?
In een kruidenspiraal kan op relatief kleine ruimte een grote verscheidenheid aan keuken- en geneeskrachtige kruiden worden gekweekt. Daarbij dient de oplopende slakkenhuisvorm niet alleen als decoratie: elke bocht in de spiraal heeft een andere bodemvochtigheid en voldoet aan eigen vereisten voor de locatie. Door de zwaartekracht sijpelt het water naar beneden, waardoor de bodem naar boven toe steeds droger en zandiger wordt. In het midden van de spiraal komt de grond overeen met de gangbare tuingrond.
Met een beetje handigheid en de nodige hulpmiddelen kan je zelf een kruidenspiraal maken en zo een praktisch en fraai element aan je tuin toevoegen.
Het bouwen van een kruidenspiraal heeft veel voordelen: hij voorziet je van veelzijdig inzetbare keukenkruiden, maakt het mogelijk stekjes te nemen, verfraait je tuin en is – vooral in combinatie met een vijver – een waardevolle biotoop voor dieren en insecten in de tuin. Zo past hij perfect in een bijenvriendelijke tuin.
Een vlakke, zonnige plek is geschikt voor de kruidenspiraal.
Oriëntatie en locatie plannen
Als locatie voor je zelfgebouwde kruidenspiraal kies je het best een vlakke, zonnige plek in de tuin, want de meeste kruiden hebben veel licht en warmte nodig voor een gezonde groei.
Let er bij het plaatsen van de kruidenspiraal op dat het buitenste uiteinde op het zuiden ligt, zodat de kruiden extra veel zon krijgen en goed kunnen groeien.
- Takken met een diameter van 7 cm in vier verschillende lengtes: 8 x 120 cm, 18 x 95 cm, 18 x 70 cm en 15 x 45 cm
- Meetlint, 5 m lang
- Roestvrijstalen draad, 1,5 tot 2 mm dik
- Drainagemat 4,5 x 1 m
- 16 U-klemmen
- Snoer, ruim 4,2 m lang, voor een spiraal met 1,2 m diameter op een oppervlak van ruwweg 2,2–2,5 m²
- STIHL markeerspray oranje
- Markeerkrijt
- Bovenste zone: 120 liter tuinaarde en 120 liter of 150 kg zand
- Middelste zone: 80 liter tuinaarde en 80 liter potgrond
- Onderste zone: 50 liter compost en 30 liter potgrond
Hoeveelheden in totaal:
- Potgrond, ruim 110 liter
- Zand, 120 liter of 150 kg
- Compost, 50 liter
- Tuinaarde, 200 liter
- Accukettingzaag, bijvoorbeeld STIHL MSA 70 C
- Kloofhamer, bijvoorbeeld STIHL AX 33 CS
- Bosbouwbijl, bijvoorbeeld STIHL AX 6
- Draad-zijsnijder
- Stevige schaar voor vlies
- Hamer
- Nietmachine
- Maatstok
Werken met krachtige machines is leuk en doet je boven jezelf uitstijgen. Maar je moet ook kunnen rekenen op effectieve en veilige veiligheidskleding. Draag altijd je persoonlijke veiligheidsuitrusting wanneer je met een kettingzaag werkt. Denk hierbij aan een veiligheidsbril, handschoenen enzovoort. Raadpleeg de gebruiksaanwijzing van het product voor meer informatie. Vóór het eerste gebruik moet je goed weten hoe de machine werkt en ervoor zorgen dat deze vóór elk gebruik in perfecte staat is. Op verzoek maakt je STIHL dealer je machines met plezier klaar voor de eerste klus en adviseert je ook over de soorten veiligheidskleding die je op je gemak kan passen. Denk eraan dat een persoonlijke veiligheidsuitrusting geen vervanging is voor een veilige werkmethode.
Geschikt voor het bouwen van de kruidenspiraal
Kruidenspiraal van hout maken: instructies
In de volgende bouwinstructies leer je stap voor stap hoe je je eigen kruidenspiraal van hout met een diameter van 1,2 meter kan maken.
Je kan de bouwinstructies voor de kruidenspiraal ook als PDF downloaden.
Meet eerst de klaargelegde takken op en markeer de delen. Je hebt later houten paaltjes in vier verschillende lengtes nodig voor je kruidenspiraal, soms ook wel 'slakkenhuis' genoemd: 8 x 120 cm, 18 x 95 cm, 18 x 70 cm en 15 x 45 cm.
Zaag de eerste tak op de gemarkeerde plek met een accukettingzaag zoals de STIHL MSA 70 op de juiste grootte.
Maak nu een spitse punt aan de eerste tak aan met behulp van een bosbouwbijl of een kettingzaag. Sla of zaag hiervoor het uiteinde van de tak schuin af.
Herhaal stap 2 en 3 voor alle takken tot je 59 puntige houten paaltjes in vier verschillende lengtes hebt.
Nu is het tijd om de kruidenspiraal uit te lijnen. Bepaal voor je zelfgebouwde kruidenspiraal eerst een geschikt zonnig stuk grond. Je markeert het spiraalvormige verloop op de bodem met een koord, dat je op een afstand van 40 cm tussen de afzonderlijke windingen in de geplande vorm legt.
Meet voor meer gelijkmatigheid de afstanden van het koord na met de duimstok en markeer het verloop van het koord met de markeerspray op de grond.
Markeer de langste paal op 30 cm en sla deze in het midden van de spiraal in de grond. Sla nu de volgende paal 1,5 cm dieper in dan de vorige om een gelijkmatige hellingsgraad te bereiken. Sla nu van binnen naar buiten de palen langs de markering op de grond in tot je spiraal compleet is.
STIHL tip: bij het inslaan van het hout leg je het best een stuk hout op het slagpunt, zodat de omranding niet splijt of vervormt.
Als je alle paaltjes hebt ingeslagen, is het tijd voor de stabilisatie. Gebruik hiervoor bij voorkeur een draad van roestvrij staal die je om de langste paal wikkelt en met een tang in elkaar draait.
Knip de overtollige draad af met een draadtang en sla een U-vormige klem in de verdraaide draad.
Wikkel de draad om elke vierde paal en bevestig deze aan met een U-klem aan het paaltje totdat alle paaltjes met elkaar verbonden zijn.
Plaats een drainagemat (dun vlies) aan de binnenzijde van de spiraal om deze tegen weersinvloeden te beschermen en een infiltratiebescherming te vormen. Niet de drainage zorgvuldig vast.
Markeer nu alle plantzones in de kruidenspiraal met behulp van de markeerspray en een meetlint.
Nu gaan we de kruidenspiraal vullen. Meng hiervoor potgrond en compost in een kruiwagen en vul daarmee het onderste deel van de spiraal tot het 40e paaltje. Vul het middelste deel van de spiraal met normale potgrond. Het binnenste van de kruidenspiraal vul je in gelijke delen met een mengsel van tuinaarde en zand. Klop de aarde goed vast.
Knip ten slotte het uitstekende vlies af met een stevige schaar. Nu is je kruidenspiraal klaar om te beplanten.
Om een kruidenspiraal te beplanten, moet je eerst geschikte kruiden kiezen. Suggesties voor geschikte kruiden vind je in het gedeelte kruidenspiraal in zones beplanten.
Als je jouw keuze hebt gemaakt, dompel je de eerste plantenpot grondig in een emmer met water. Neem de plant uit het potje door de wortelkluit met je vingers iets los te maken en er zijwaarts op te drukken. Nadat je een gat in de grond hebt gegraven, kan je je plant inzetten. Plant alle kruiden tot je zelfgemaakte kruidenspiraal er mooi groen uitziet.
Nu hoef je je kruidenspiraal alleen nog maar grondig met een gieter water te geven. Ook de volgende dagen moet je de planten in de periode waarin ze wortelschieten voldoende water geven.
STIHL tip: gebruik het water uit de emmer voor het ompotten – het is ideaal om te gieten.
Ook stenen zijn geschikt om een kruidenspiraal mee te bouwen.
Een ander idee: kruidenspiraal van stenen bouwen
Een zelfgemaakte kruidenspiraal van stenen is een populair alternatief voor een exemplaar van hout. Hiervoor zijn bakstenen of straatstenen, kalk-, veld- of zandsteen geschikt. Dit kan je vrij naar persoonlijke smaak kiezen, passend bij de stijl van je tuin.
Om een kruidenspiraal van stenen te maken, kan je het beste een aardheuvel storten om er de spiraal op aan te leggen en deze met plantensubstraat te vullen. Daarna kan je hem beplanten.
Kruidenspiraal in zones beplanten: handige tips
Als je een kruidenspiraal wilt beplanten, kan je het beste vier zones aanleggen waar kruiden die verschillende eisen aan hun locatie stellen kunnen groeien.
Aan de onderste buitenrand van de spiraal bevindt zich de natte zone, die zich met de oeverzone van een zelf aangelegde vijver kan overlappen. Hier voelen watermunt en waterkers zich bijzonder goed.
Daaraan grenzend bevindt zich een vochtige zone, die bijvoorbeeld ideaal is voor dille, bieslook, dragon en lavas (maggiplant).
In het middelste, eerder droge gedeelte van de kruidenspiraal kan je koriander, basilicum, citroenmelisse, klimkers, bieslook, anijs en bernagie (komkommerkruid kweken.
Het hoogste punt van de spiraal is tegelijkertijd ook het zonnigste en bij uitstek geschikt voor eerder mediterrane kruiden, zoals lavendel, rozemarijn en tijm, majoraan en laurier.
Kies uit de genoemde suggesties je lievelingskruiden en combineer ze naar eigen smaak. Veel plezier bij het kweken en oogsten!
