Schaduwgazon: zo laat je het groeien
Zelfs als de lichtomstandigheden in je tuin niet optimaal zijn, biedt gras dat tegen schaduw kan goede perspectieven op een groen gazon. Ontdek waarop je moet letten.
18.09.2023
Overzicht: Schaduwgazon
- Gras heeft in de schaduw drie tot vier uur zon per dag nodig om gezond te blijven
- Voor het aanleggen van een gazon in de schaduw zijn speciale gazonzaadmengsels nodig
- Maai het gazon in de schaduw niet te kort: 5-6 cm is ideaal
- Een gazon in de schaduw groeit langzamer en hoeft minder vaak te worden gemaaid dan gazons in de zon
- Jaarlijks verticuteren en nazaaien, zodat het gazon in de schaduw dicht groeit
Je moet kiezen voor gras dat goed tegen schaduw kan als je een groenstrook wilt aanleggen die niet in de volle zon ligt. Speciale mengsels met graszaden voor gazons in de schaduw groeien ook in halve schaduw.
Gazons in de schaduw groeien niet zo snel als gazons onder gunstigere lichtomstandigheden. De groeisnelheid is echter ook afhankelijk van het gebruikte zaad en de bodem- en vochtigheidsomstandigheden.
Ja, graszaad voor de schaduw is ook geschikt voor zonnige plekken. Zaadmengsels voor schaduwgazons bevatten zon- en schaduwtolerante grassoorten en hebben 3 tot 4 uur zon per dag nodig om gezond te blijven. Het is echter niet zinvol om gras dat goed tegen schaduw kan te zaaien op oppervlakken die de hele dag zonnig zijn.
Als je schaduwgazon niet groeit, kan je op dit oppervlak speciale zaden zaaien die zelfs bij weinig zonlicht (drie tot vier uur per dag) groeien. Krijgt het oppervlak echter zo goed als geen zon, dan zijn schaduwbestendige struiken of bodembedekkers zoals klimop beter geschikt als beplanting.
Wat is een schaduwgazon?
In bijna elke tuin zijn zones te vinden die overdag in de schaduw liggen van bomen, struiken of gebouwen. Gras groeit in de schaduw niet uit tot een weelderig groen tapijt, omdat de lichtopbrengst voor het gras veel te laag is.
Gras voor de schaduw is daarentegen een graszaadmengsel van speciale grassoorten die ook bij minder licht gedijen. Maar ook een gazon in de schaduw kan niet helemaal zonder zon. Daarom is deze grassoort het meest geschikt voor zones met halfschaduw of lichte schaduw. Maar wat betekent dat precies en wat zijn de voorwaarden voor een gezond gazon in de schaduw?
Voorwaarden voor een mooi gazon in de schaduw
Ook al suggereert de naam iets anders: gazons in de schaduw gedijen niet in de volle schaduw. Er is een minimum aan zonlicht nodig om te groeien – drie tot vier uur per dag. Die hoeveelheid licht kan in halfschaduw worden bereikt.
Halfschaduw is een bereik in de tuin dat ongeveer de helft van de dag vol in de zon ligt en de rest van de tijd in de schaduw. Een gazon in de schaduw gaat dus niet kapot in de zon, zoals je misschien denkt, maar heeft gewoon minder zonlicht nodig.
Door de hogere lucht- en bodemvochtigheid in schaduwrijke gebieden groeit er meer mos in zulke gazons dan in zonnigere gazons. Hier bieden jaarlijks verticuteren en vervolgens nazaaien een oplossing om een zo dicht mogelijk grasveld te krijgen.
Te vochtige grond is een probleem voor gazons in de schaduw, vooral opstuwend water. Dit kan je tegengaan bij de aanleg van het gazon door de bodem goed los te maken en de grond goed voor te bereiden.
Verrassend genoeg hebben gazons in de schaduw vaak echter problemen met een te droge bodem, bijvoorbeeld wanneer de dichte bladeren van bomen nauwelijks regen doorlaten. Naaldbomen langs het gazon in de schaduw hebben hun wortels vooral aan het oppervlak en concurreren met de grassen om water en voedingsstoffen. Loofbomen onttrekken de grond tijdens het uitlopen van de nieuwe bladeren ook vocht, dat dan ontbreekt voor het gras. Controleer dus regelmatig of je schaduwgazon besproeid moet worden.
De beste graszaden voor gazons in de schaduw
Of het nu gaat om siergazons, sport- en speelgazons, warme en droge gazons of gazons in de schaduw: voor elk type gebruik of elke locatie zijn aangepaste graszaadmengsels van verschillende grassoorten verkrijgbaar.
Grasmengsels voor gazons in de schaduw bevatten altijd ook grassoorten die geschikt zijn voor zonnige gazons, zoals raaigras, veldbeemdgras en festuca. Deze worden aangevuld met graszaden die schaduw verdragen, maar ook met zaden die weinig voedingsstoffen nodig hebben, droogte kunnen weerstaan en snel kiemen. De grassoort 'Poa Supina' moet in alle zaadmengsels voor gazons in de schaduw te vinden zijn. Het behoort tot de graszaden die schaduw en zon het best verdragen.
Grasmengsels voor gazons in de schaduw bevatten ook grassoorten voor zonnige oppervlakken
Deze grassoorten zijn het meest geschikt voor gazons in de schaduw:
- Poa supina
- Ruwe smele (deschampsia cespitosa)
- Gewone festuca (festuca rubra)
- Festuca ovina duriuscula
- Festuca trachyphylla
- Engels raaigras (lolium perenne)
- Veldbeemdgras (poa pratensis)
Gazons in de schaduw zaaien: wanneer en hoe vaak?
Als je een gazon in de schaduw wilt aanleggen, is het beste moment voor het zaaien in het voorjaar wanneer de temperaturen 8 tot 10 °C bereiken en bomen en struiken met hun bladeren nog geen schaduw op het gazonoppervlak werpen. Na het zaaien hebben de jonge grassoorten, net als alle graszaden, zoveel mogelijk zonlicht nodig om snel te kiemen.
In de zomer en herfst kan het gazon in de schaduw dan goed groeien. Hierdoor wordt het ongevoeliger voor ziekten, vorst en vocht dan een gazon in de schaduw dat je in de herfst zaait.
Als je de juiste zaden voor het gazon in de schaduw hebt gekocht, ga je bij de grondvoorbereiding en het zaaien van het gazon te werk zoals we in onze gids Gazon aanleggen uitvoerig beschrijven. Besteed extra aandacht aan het losmaken en voorbereiden van de grond om opstuwend water en het risico van hogere mosvorming te voorkomen.
Het is vooral belangrijk dat je het jonge gras in de schaduw voldoende water geeft. Ook al houdt de grond in bereiken met minder zon het vocht beter vast, toch onttrekken naaldbomen met hun wortels aan het oppervlak en in het voorjaar uitbottende loofbomen langs het jonge gazonoppervlak de grond zo veel vocht dat er voor de grasplanten nauwelijks nog iets overblijft.
Nazaaien: het beste na het verticuteren
Net als bij het opnieuw zaaien kan je ook het nazaaien van het gazon in de schaduw beter in het voorjaar aangaan dan in het najaar, vanwege de betere groeiomstandigheden. Je kan het nazaaien combineren met verticuteren, waarna in het gazon in de schaduw meestal veel kale plekken te zien zijn. Deze moet je zo snel mogelijk sluiten, zodat mos en onkruid minder kans hebben om de gaten op te vullen.
Gazons in de schaduw maaien, bemesten en onderhouden
Om ervoor te zorgen dat een gazon in de schaduw tot een dicht en mooi tapijt kan uitgroeien, is een beetje meer verzorging nodig dan bij gazons in de zon. Denk er ook aan dat gazons in de schaduw vanwege de slechtere lichtomstandigheden langer nodig hebben om te regenereren als het oppervlak intensief wordt gebruikt en belast. Met de juiste verzorging van het gazon in de winter kan je gazon in de schaduw zich herstellen en in het voorjaar gezond groeien.
Correct grasmaaien is ook bij gazons in de schaduw belangrijk voor een gezonde groei. Een voordeel van langzaam groeiend gras in de schaduw: het hoeft niet zo vaak te worden gemaaid als een gazon dat in de zon ligt. Maai gazons in de schaduw regelmatig, ongeveer een keer per week, maar niet zo laag als andere gazonsoorten. Met een maaihoogte van vijf tot zes centimeter heeft gras in de schaduw meer bladoppervlak om het dringend benodigde zonlicht op te vangen. Om dezelfde reden moet je het gemaaide gras onmiddellijk verwijderen.
Om ervoor te zorgen dat gazons in de schaduw zo goed mogelijk voedingsstoffen kunnen opnemen, moet je in het voorjaar bemesten voordat het gebladerte van bomen en struiken te weinig licht doorlaat. Daarna is het bemesten van je gazon in de schaduw niet anders dan bij de algemene gazonbemesting. Ongeveer in september bemest je het gazon voor de laatste keer van het jaar, bij voorkeur met een kaliumrijke meststof die de winterhardheid van het gazon verbetert en ziektes voorkomt.
Omdat vooral in gazons in de schaduw vaak mos aanwezig is, moet je het gazon eenmaal per jaar in het voorjaar verticuteren. Hiermee verwijder je ongewenste aangroei en zorg je voor een betere beluchting van de bodem.
Als het gazon in de schaduw onder loofbomen ligt, moet je in het najaar een tot twee keer per week de gevallen bladeren van het oppervlak verwijderen om de luchtcirculatie te verbeteren.
Alternatieven voor een gazon in de schaduw
Ook met de genoemde verzorging heb je geen honderd procent garantie dat je gazon in de schaduw uitgroeit tot een sappige groenstrook. Als je zeer donkere, volledig beschaduwde bereiken in de tuin wilt begroenen, zijn bodembedekkers die goed tegen schaduw kunnen of vaste planten de natuurlijkere en gemakkelijker te onderhouden keuze.
