Buxus planten en verzorgen: zo krijg je de perfecte buxushaag

De grondbeginselen voor een buxushaag

De enorm populaire, altijd groene buxus – officieel bekend als Buxus sempervirens – is te vinden in Zuidwest- en Centraal-Europa, Noord-Afrika en West-Azië. De plant is een robuuste keuze voor veel tuiniers, mede vanwege de veelzijdigheid als heg of alleenstaande struik. De buxus wordt ook op prijs gesteld omdat hij groen blijft. Precies dat beetje kleur om de tuin het hele jaar door mooi te houden – zolang je hem maar goed verzorgt. 

De bekende buxus die wordt gebruikt voor haagjes is lid van een grote familie van ongeveer 70 buxussoorten. De minuscule bloempjes bevatten veel nectar en pollen, waardoor de bloei veel bijen aantrekt.

Als je van plan bent om een buxushaag in jouw tuin te planten, is het de moeite waard om te weten dat de buxus een beetje kieskeurig is qua buren: hij is een goede partner voor planten met vergelijkbare behoeften, zoals hortensia of Delphinium (ridderspoor),  maar hij voelt zich minder prettig in de buurt van kruiden die veel zon nodig hebben of naast planten die juist schaduw willen. Houd er rekening mee dat in het laatste geval een buxus meer zorg nodig heeft.

Buxushaag planten: de perfecte locatie

Een buxushaag geeft de voorkeur aan een plek die beschut is tegen wind. Geen enkele soort buxus staat graag in de schaduw, maar te veel felle zon is ook een probleem. Deze twee uitersten brengen risico's met zich mee, van verbranding tot schimmelziekten. De buxus heeft het niet graag te vochtig, dus je kan hem het beste in zanderige of leemachtige grond planten. De beste tijd om een buxushaag te planten of te verplaatsen is tussen oktober en begin mei.

Buxus verzorgen: snoei regelmatig voor de beste resultaten

Met aandacht voor je veiligheid: beschermingsmiddelen

Werken met krachtige machines is leuk en laat je boven jezelf uitstijgen. Maar dan moet je wel kunnen vertrouwen op effectieve en veilige beschermende kleding. Draag altijd jouw persoonlijke beschermingsmiddelen bij het werken met een heggenschaar. Daar horen veiligheidshandschoenen bij, een veiligheidsbril, gehoorbescherming enz. In de gebruiksaanwijzing van je product vind je meer informatie.

Voordat je de heggenschaar voor de eerste keer gebruikt, moet je je grondig vertrouwd maken met het gereedschap en ervoor zorgen dat het vóór elk gebruik in perfecte staat is. Op verzoek bereidt je STIHL dealer je gereedschap met plezier voor op het eerste gebruik en adviseert je ook over de soorten beschermkleding die je op je gemak kan uitproberen. Onthoud dat persoonlijke beschermingsmiddelen geen vervanging zijn voor veilige werkmethoden.

Hoe plant en onderhoud je buxus als haag?

Het is geen verrassing dat de buxus zo graag gezien is als heg in de tuin. Met de juiste verzorging groeit hij immers dicht genoeg om je privacy te garanderen. De juiste technieken om heggen te verzorgen gaan samen met het juiste gereedschap. Wij raden het gebruik van een accuheggenschaar aan, zoals de STIHL HSA 56. Welk gereedschap je ook gebruikt, zorg ervoor dat de messen scherp zijn, zodat een zuivere en effectieve snede gegarandeerd is en je voorkomt dat delen van de plant geplet worden.

Hoe je een buxushaag als begrenzing van begin af plant en onderhoudt

• Plant afzonderlijke jonge buxusplanten op een rij, op 10-15 cm afstand van elkaar.
• Geef de nieuwe buxushaag enkele maanden de tijd om te settelen en te groeien, en zorg dat hij nooit uitdroogt.
• Zodra je buxusplanten samen zijn uitgegroeid tot een uniforme heg, is het tijd om voor het eerst te snoeien. Snoei de heg trapeziumvormig, zodat de bovenkant wat smaller is dan de onderkant. Dit zorgt ervoor dat de haag optimaal zonlicht krijgen en goed kan groeien.
• Om de bovenkant recht te snoeien, span je een touwtje op de gewenste hoogte. Gebruik dit als hulpmiddel om langs te snoeien.
• Als jouw buxushaag eenmaal is gesetteld, zal hij met regelmatig onderhoud goed gedijen. We raden aan om hem een of twee keer per jaar tussen mei en augustus te snoeien. Als je maar één keer snoeit, doe dat dan in augustus. Snoeien in mei kan de dichtheid bevorderen, maar de nieuwe groei kan kwetsbaar zijn bij slecht weer.
• Let op: snoeien heeft natuurlijk impact op buxusbewoners! Als je snoeit tussen 1 maart en 30 september, controleer eerst of er vogels in de buxushaag nestelen voor je snoeit. Als dat het geval is, moet je wachten tot de dieren er zijn uitgevlogen. 

STIHL pro tip: Als je een oude, verwaarloosde buxushaag “erft”, wees dan niet bang om meedogenloos te zijn: je kan de heg hard terugsnoeien om hem te verjongen en weer in vorm te krijgen. Snoei de complete haag terug tot zo’n 10 cm boven de grond. Zo’n rigoureuze snoei kan het beste in februari en maart worden gedaan. Daarna is een geschikte mest nodig om het herstel van de planten te bevorderen. Gezonde snoeisels kunnen in jouw compostbak.

Buxus onderhouden: creatief trimmen en in vorm snoeien

Met een beetje durf in je afwerking kan je niet alleen je buxusplanten onderhouden, maar er ook opvallende ballen, piramiden of spiraalvormen van maken. Dit werk is ingewikkelder dan de meeste snoeiwerkzaamheden met heggen, dus we raden je aan om te beginnen met een handmatige schaar, hoewel ervaren tuiniers met een accuheggenschaar beslist optimale resultaten kunnen behalen.

• Om een bal te maken: begin bovenaan, maak vier ronde inkepingen naar beneden richting de middenlijn van je bal: voor, links, rechts en achter. Als je deze vier sneden hebt gemaakt, maak je de tussenliggende zones glad. Daarna herhaal je deze techniek van onderen. Werk tot slot fijne oneffenheden weg.
• Om een piramide te maken, maak je eerst een sjabloon van gaas. Dit leg je over de struik heen en dan snoei je alles weg dat door de gaten steekt.
• Als je een spiraal wilt, hebben we een indrukwekkend model voor je, dat toch makkelijk te maken is. Begin eerst de buxus in de vorm van een piramide te snoeien. Bind daarna een stuk touw stevig vast aan de onderkant van de stam van de buxus en wikkel dit om de buxus heen in de spiraalvorm die je wil bereiken. Snoei weg aan de rechter- en linkerkant van het touw totdat de gewenste vorm verschijnt.
  
• Snoei de buxus 4 of 5 keer per jaar om hem in vorm te houden. Controleer wel altijd of er geen vogels in nestelen.

Een buxushaag verzorgen: algemene snoeitips

Vermijd te snoeien of planten als het regent of als er hevige neerslag wordt verwacht. Maar ook heel zonnig weer is niet goed, want beide weersomstandigheden kunnen de net gesnoeide buxus beschadigen: regen kan de gesneden oppervlakken laten rotten, terwijl de zon verse blaadjes kan verbranden. Je wacht best op een bewolkte dag als je je buxus mooi wilt snoeien. 

Of je nu een accu- of handmatige heggenschaar gebruikt, je moet altijd in een lichte hoek snoeien. Zorg er ook voor dat de messen van jouw trimmer scherp zijn, om te voorkomen dat er plantdelen worden geplet of beschadigd raken; snoeiwonden werken immers makkelijk infecties in de hand. 

Verzorging van de buxushaag: water geven en bemesten

Je geeft best buxusplanten drie dagen na het snoeien mest. Geschikte voeding op dit moment zorgt voor een snel herstel en maakt jouw heg ook veerkrachtiger. Bovendien is een sterk groeiende haag met sterke wortels ook beter beschermd tegen mogelijk ongedierte. Een andere belangrijke stap voor bescherming tegen ongedierte is goed water geven – als je dit verkeerd doet, wordt jouw buxus gevoelig voor schimmel. Je mag nooit water van bovenaf geven, zodat de bladeren nat worden; in plaats daarvan moet je altijd bij de wortels water geven. Gebruik indien mogelijk opgevangen water uit een regenton. Pas geplante heggen hebben de eerste twee weken meer water nodig dan oudere planten, hoewel de exacte hoeveelheid water afhangt van de bodem, de locatie en het type plant.

STIHL pro tip: Een buxus met sterke wortels – die te herkennen is aan een gestage groei en een diepgroene kleur – mag alleen op warme dagen en op droge plekken water krijgen. De buxus is een sterke plant die over het algemeen voorziet in z'n eigen waterbehoefte, waarbij lange wortels het vocht diep in de grond vinden. De beste manier om te zien of jouw buxushaag moet worden besproeid, is door de grond onder de plant met je vinger te controleren. Als het vochtig is op een diepte van 2 tot 7 centimeter, is alles in orde. 

Buxus telen in potten

Een buxusplant in een pot heeft over het algemeen dezelfde zorg nodig als een plant in de vollegrond, behalve wat betreft de hoeveelheid water. Doordat planten in potten geen water uit de ondergrond kunnen halen, moet je ze regelmatig gieten. Zorg dat de pot onderin drainagegaten heeft zodat er geen overtollig water onder in de pot blijft staan. In het beste geval leg je onder in de pot enkele terracotta scherven om te voorkomen dat het afvoergat dichtslibt. Giet buxus in potten ook altijd bij de wortel zoals hierboven beschreven. Als je potplanten toch een schimmelziekte krijgen, is dat relatief eenvoudig te behandelen: wikkel ze gewoon in een doorzichtige plastic zak en zet ze in de volle zomerzon. Na een dag in de hitte moet de schimmel dood zijn.

Een buxushaag verzorgen: hoe je je buxus de winter doorhelpt

Samenvatting: buxus planten en verzorgen

• Een buxus  planten en verzorgen is niet moeilijk, maar vergt wel enige kennis.
• De eerste stap is het kiezen van de perfecte locatie: geen volle schaduw of volle zon, en idealiter in zanderige of leemachtige grond.
• Buxusplanten floreren als je ze regelmatig giet en snoeit. Het trimmen moet in twee fasen gebeuren: eerst ruw snoeien, daarna het fijne trimmen in de zomer. Zorg er ook voor dat je de plant alleen water geeft bij de wortel.
• Draag altijd beschermende kledij tijdens het werk, zoals aangegeven in de gebruiksaanwijzing van jouw gereedschap.
• Buxus is kwetsbaar voor ongedierte zoals de rups van de buxusmot en voor schimmelziektes. Het wegsnoeien van de aangetaste delen is meestal de belangrijkste stap.