Een verhoogde houten plantenbak maken
Een verhoogde plantenbak is ideaal om groenten of keukenkruiden te telen. Met onze handleiding maak je hem eenvoudig zelf van planken of boomstammen.
07.09.2022
Een verhoogde plantenbak maken van hout: de voorbereiding
Waaraan herken je de echte tuinier? Aan het feit dat hij de kneepjes kent om zelf groenten te kweken – bijvoorbeeld in een verhoogde plantenbak. In dit artikel leggen we je twee manieren uit om zelf een hoge houten plantenbak te maken. Kies de variant die het best in jouw tuin past of waarvoor je het geschikte materiaal hebt. Het maakt niet uit of je de plantenbak van houten planken of boomstammen maakt: de groenten die je erin kweekt zijn altijd lekker.
Voorbereiding: kies het geschikte hout
Kies een robuuste en harde houtsoort zoals douglas, lariks of acacia. Zachte houtsoorten als berk, populier en els zijn niet geschikt om een plantenbak te maken.
Voorbereiding: plan de afmetingen en de standplaats
Of je de plantenbak nu in de tuin, op het terras of op het balkon wilt zetten: denk na over de plaatsing voordat je hem begint te maken. Je moet langs alle kanten gemakkelijk bij de planten kunnen. Wij raden een breedte van maximaal 140 tot 160 centimeter aan voor een vrijstaande plantenbak en een breedte van maximaal 70 tot 80 centimeter voor een niet vrijstaande plantenbak. Afhankelijk van je lichaamslengte bedraagt de aanbevolen werkhoogte ongeveer 70 tot 100 centimeter. Let erop dat er in de buurt geen hoge planten staan die schaduw op de plantenbak werpen. Als je de juiste plaats gevonden hebt, kan je beginnen de houten plantenbak te maken.
Je veiligheid is belangrijk: draag je veiligheidsuitrusting
Werken met krachtige machines is leuk en laat je boven jezelf uitstijgen. Maar dan moet je wel kunnen vertrouwen op effectieve en veilige, beschermende kleding. Draag altijd je persoonlijke veiligheidsuitrusting als je met de kettingzaag werkt. Dat zijn onder andere een helm, een kettingzaagbroek en veiligheidsschoenen. Je vindt hierover meer informatie in de gebruiksaanwijzing van je machine. Leer de machine grondig kennen als je ze voor het eerst gebruikt en controleer vóór elk gebruik of ze in perfecte staat is. Indien gewenst maakt de STIHL dealer je machine klaar voor het eerste gebruik. Hij adviseert je ook over de juiste modellen en maten van beschermende kleding, die je altijd eerst kan passen. Vergeet niet dat een persoonlijke veiligheidsuitrusting geen vervanging is voor een veilige werkmethode.
Een verhoogde plantenbak van houten planken maken
Voorbereiding: materiaal
- Planken en paaltjes
- Boordstenen
- Snoeizaag, bijvoorbeeld STIHL GTA 26
- Schop
- Nietpistool (tacker)
- Stanleymes
- Accuboormachine
- Meetlint
- Waterpas
- Schroeven
- Volièregaas
- Vijver- of noppenfolie
- Aluminium hoekprofiel
Handleiding: een verhoogde plantenbak van houten planken maken
Stap 1: graaf het oppervlak af
Markeer eerst het oppervlak waar de plantenbak komt. Graaf de bovenste 10 centimeter van het gazon af met een schop.
Tip van de STIHL professional: gooi de afgegraven graszoden niet weg, maar leg ze apart. Je vult er later de plantenbak mee en ze geven waardevolle voedingsstoffen aan de planten.
Stap 2: plaats de boordstenen
Plaats boordstenen langs de markering. De boordstenen beschermen de plantenbak tegen het vocht en zorgen ervoor dat hij niet beschadigd wordt als je bijvoorbeeld de graskanten trimt met een kantenmaaier. Controleer met een waterpas of de stenen recht staan.
Stap 3: plaats de paaltjes
Zaag de houten paaltjes op de gewenste lengte met een snoeizaag, bijvoorbeeld STIHL GTA 26. Als de plantenbak 1 meter hoog moet zijn, zaag je de paaltjes af op een lengte van 1,10 meter om de uitgegraven 10 centimeter te compenseren. Zet nu 4 tot 6 paaltjes binnen de boordstenen: één in elke hoek en één per meter.
Tip van de STIHL professional: zaag hoeken uit de paaltjes om ze aan de boordstenen aan te passen.
Stap 4: zaag de houten planken op lengte en bevestig ze
De houten planken vormen de zijwanden van de hoge plantenbak. Zaag ze op de gewenste lengte met de snoeizaag. Schroef daarna de planken vast aan de paaltjes met een accuboormachine. Maak eerst de onderste rij planken rondom vast.
Stap 5: maak het volièregaas vast
Leg volièregaas op de bodem van de plantenbak en laat het over de rand van de boordstenen vallen. Knip het gaas af of vouw het om als het te hoog is. Niet het gaas vast aan de planken. Schroef nu de andere houten planken vast tegen de paaltjes. De laatste plank moet op dezelfde hoogte komen als de paaltjes.
Stap 6: bevestig de folie
Leg nu vijver- of noppenfolie aan de binnenkanten van de plantenbak en hamer de folie vast met nagels.
Stap 7: breng de afsluitplanken en aluminium hoekprofielen aan
Leg afsluitplanken op de paaltjes. Laat de planken er wat over steken, maar zaag ze aan de hoeken gelijk. Monteer ten slotte een aluminium hoekprofiel op elke hoek. De verhoogde houten plantenbak is nu klaar om beplant te worden.
Een hoge plantenbak van boomstammen maken
Mag het iets rustieker zijn? Ook boomstammen zijn perfect geschikt om een verhoogde plantenbak te maken. Ontschors de stammen voordat je er een plantenbak mee maakt. De schors komt mettertijd namelijk los en verweert sneller dan de boomstam zelf.
Voorbereiding: materiaal
Om een verhoogde plantenbak van boomstammen te maken heb je het volgende materiaal nodig:
- Boomstammen
- Kettingzaag, bijvoorbeeld STIHL MS 170
- Zaagbok
- Bevestigingsriem
- Duimstok (vouwmeter)
- Markeerkrijt/stift
- Fijnmazig gaas
- Houtschroeven
Tip van de STIHL professional: de diameter van de boomstammen hangt af van de gewenste afmetingen van de plantenbak. Hoe hoger de plantenbak, hoe dikker de boomstammen. Brede boomstammen zorgen voor een stabielere constructie van het geheel. Denk eraan dat je voor dikkere boomstammen ook langere schroeven nodig hebt.
Stap 1: halveer de boomstammen in de lengte
voor de zijwanden van de plantenbak halveer je eerst met de kettingzaag de boomstammen. Hoe hoger de plantenbak, hoe meer stukken boomstam je in de lengte halveert. Het doorzagen van de boomstammen is een precisiewerkje dat niet zo eenvoudig is. Als je deze stappen volgt, zou het makkelijk moeten lukken.
- Markeer het aanzetpunt voor de zaagsnede op de kopse kant en de lange zijde.
- Maak met de kettingzaag een rechte snede tot in het midden van de boomstam.
- Draai de boomstam 180 graden en zaag de andere kant met een verticale zaagsnede tot het midden door.
Voorzichtig: zaag niet zo diep dat je per ongeluk de bodem raakt met het zaagblad. Gebruik eventueel een velhevel om de boomstam van de grond op te tillen. Zorg ervoor dat de boomstam bij het zagen niet kan wegrollen door hem bijvoorbeeld met wiggen vast te leggen.
Als de boomstammen voor de zijwanden van de plantenbak klaar zijn, is het tijd voor de volgende stap: het maken van de hoekpijlers en het inkorten van de gehalveerde boomstammen tot de gewenste afmetingen van de plantenbak.
Stap 2: zaag de hoekpijlers en zijwanden op lengte
De hoeken voor de verhoogde houten plantenbak maak je met vier hoekpijlers. Gebruik hiervoor volledige boomstammen. Kort de pijlers in tot de gewenste hoogte van de plantenbak. Voor een betere stabiliteit kan je de pijlers in de bodem verankeren. Reken daar 10 centimeter extra voor.
Tip van de STIHL professional: tel de diameters van de reeds gehalveerde boomstammen bij elkaar op. De som komt overeen met de hoogte van de plantenbak en dus ook de lengte van de hoekpijlers.
Zaag nu de tijdens de eerste stap gehalveerde boomstammen voor de zijwanden op lengte, tot je het benodigde aantal stammen voor de gewenste hoogte van de plantenbak bereikt hebt. Zaag de stammen niet te kort af. Je kan de stammen na de montage gelijkmaken door het overtollige hout weg te zagen. Alle onderdelen voor het maken van de plantenbak zijn nu klaar. Tijdens de volgende stap zorg je voor de stabiliteit van de plantenbak.
Stap 3: maak het fundament
Het fundament voor de verhoogde plantenbak maak je met de volgende stappen.
- Zet de vier hoekpijlers rechtop en verzink ze indien mogelijk in de bodem.
- Bekleed het ontstane oppervlak met fijnmazig gaas. Zo verhinder je dat ongewenste gasten zoals woelmuizen onderaan in de plantenbak dringen.
- Verbind de vier hoekpijlers met de onderste rij gehalveerde boomstammen om de zijwanden te vormen. De platte kant van de boomstammen is naar binnen gericht. Draai nu schroeven langs de buitenkant van de gehalveerde stammen in de vier hoekpijlers.
Tip van de STIHL professional: gebruik voor de onderste rij de boomstammen met de grootste diameter.
Het fundament is nu klaar en je kan beginnen te stapelen tot de hoogte van de hoekpijlers. In de volgende stap leggen we je uit hoe je dat doet.
Stap 4: monteer de zijwanden
Het fundament van de verhoogde plantenbak is klaar. Bouw nu de zijwanden op door de gehalveerde boomstammen op elkaar te stapelen. Begin met de grootste diameter en eindig met de kleinste. Leg de boomstammen afwisselend op elkaar: voet van de stam links, punt van de stam rechts enz. Zo bouw je de plantenbak gelijkmatig op. Maak de uiteinden van elke boomstam met schroeven vast aan de hoekpijlers. Als dat klaar is, kan je met de afwerking beginnen.
Stap 5: de afwerking
Als de gewenste hoogte van de plantenbak bereikt is, zaag je de boomstammen en kanten gelijk. Rond de hoeken af met de kettingzaag. Dat ziet er niet alleen mooier uit, het voorkomt ook verwondingen als je langs de plantenbak loopt.
Een verhoogde plantenbak beplanten: zo doe je dat
Nu de houten plantenbak klaar is, kan je hem beplanten. In ons artikel lees je met welke lagen je de plantenbak vult en waarop je moet letten.
Samenvatting: een verhoogde houten plantenbak maken
- Een verhoogde plantenbak is ideaal om op een aangename werkhoogte groenten en keukenkruiden te kweken.
- Maak de plantenbak met houten planken of ronde boomstammen.
- Kies voordat je begint het geschikte hout, de gewenste afmetingen en een zonnige plek.
- Draag tijdens het werk altijd je persoonlijke veiligheidsuitrusting volgens de gebruiksaanwijzing.
- Bereid het fundament voor de plantenbak voor. Plaats hoekpijlers en bevestig er de houten planken of gehalveerde boomstammen rond.
- Vul en beplant de afgewerkte plantenbak.
